Thể thức của giải vô địch quốc gia Bỉ khiến nhiều người khó hiểu. Thể thức này đã gây ra nhiều tranh cãi kể từ khi được công bố, nhưng cũng khó mà phủ nhận sự hiệu quả nó mang lại.
Thể thức thi đấu của giải bóng đá Bỉ phức tạp như thế nào?
Giải vô địch quốc gia Bỉ, hạng đấu cao nhất của bóng đá nước này, hiện tại gồm 16 đội bóng. Ở giai đoạn đầu tiên (Regular season), các đội sẽ thi đấu vòng tròn 2 lượt theo thể thức sân nhà-sân khách, tương tự với các giải vô địch khác trên thế giới. Sau khi giai đoạn đầu tiên kết thúc vào khoảng tháng Ba, các đội xếp từ hạng 1 đến 6 sẽ bước vào vòng Playoff (còn được gọi là Championship Playoff) để tìm ra đội vô địch cũng như các suất dự cúp châu Âu mùa sau.
Đây là lúc sự thú vị, và phức tạp, bắt đầu. Ở thời điểm bắt đầu Championship Playoff, điểm số của 6 đội bóng sẽ bị CHIA ĐÔI. Trường hợp số điểm là số lẻ sẽ được làm tròn lên. Ví dụ sau khi kết thúc regular season, đội A có 70 điểm, đội B có 65 điểm. Khi bước vào vòng Playoff, đội A sẽ có 35 điểm, còn đội B có 33 điểm (65/2 = 32,5 -> làm tròn lên thành 33).
Tại vòng Playoff, 6 đội thi đấu vòng tròn 2 lượt tìm ra đội vô địch. Nếu 2 đội bằng điểm nhau sau khi kết thúc vòng Playoff, đội nào KHÔNG được làm tròn điểm lúc ban đầu sẽ được ưu tiên xếp trên. Với ví dụ ở trên, nếu kết thúc vòng Playoff đội A và B cùng có 40 điểm, A sẽ xếp trên B ở bảng xếp hạng chung cuộc.
— Sam Street (@samstreetwrites) March 28, 2024
Thể thức thi đấu có phần kỳ lạ này được áp dụng từ mùa giải 2009/10 và ngay lập tức chịu nhiều phản ứng từ người hâm mộ cũng như các đội bóng. Đa số các ý kiến phản đối cho rằng nó quá phức tạp, khó hiểu một cách không cần thiết. Họ cho rằng các giải vô địch quốc gia sinh ra để đề cao tính ổn định xuyên suốt trong cả mùa giải, nhưng thể thức thi đấu Playoff ở Bỉ lại đi ngược điều đó bởi một đội bóng thống trị ở toàn bộ giai đoạn Regular season có thể bị "lật đổ" ở giai đoạn Playoff khi mà điểm số bị chia đôi.
Đây chính là điều đã xảy ra ở 2 mùa giải gần nhất. Mùa giải 2021/22, Union Saint-Gilloise (USG) có 77 điểm sau khi kết thúc giai đoạn đầu tiên, đứng đầu bảng xếp hạng với 5 điểm nhiều hơn Club Brugge. Tuy nhiên, sau khi kết thúc Playoff, Club Brugge mới là đội vô địch với 50 điểm, nhiều hơn USG 4 điểm. Họ đánh bại USG ở cả 2 lượt trận đối đầu trực tiếp ở vòng Playoff.
Mùa giải 2022/23 còn kịch tính hơn. Sau khi kết thúc Regular season, Genk đứng đầu với 75 điểm, kế đến là USG với 75 điểm và Antwerp với 72 điểm. Nhưng sau khi kết thúc vòng Playoff, Antwerp mới là đội giành chức vô địch với 47 điểm, vượt qua Genk và USG (mỗi đội chỉ có 46 điểm).
Bóng đá Bỉ đi lên nhờ áp dụng thể thức lạ
Với các nhà quản lý bóng đá cũng như những người ủng hộ, họ cho rằng chất lượng bóng đá Bỉ được cải thiện đáng kể sau hơn một thập kỷ áp dụng thể thức này. Năm 2009, Bỉ đứng thứ 14 ở bảng xếp hạng hệ số của UEFA, còn giờ đây họ thường xuyên góp mặt ở top 10, thậm chí là những vị trí cao như 7 hoặc 8. Việc chia đôi điểm ở vòng Playoff cũng làm tăng tính cạnh tranh của giai đoạn này, có thể giúp các trận đối đầu trực tiếp trở nên hấp dẫn hơn.
Các cuộc đua trụ hạng và giành vé dự cúp châu Âu cũng được tổ chức theo thể thức tương tự như cuộc đua vô địch. Ở mùa giải hiện tại 2023/24, các đội xếp từ thứ 7 tới 12 ở Regular season sẽ đá vòng Playoff tranh vé dự cúp châu Âu mùa tới, còn các đội xếp từ thứ 13 tới 16 đá vòng Playoff trụ hạng.
Đặc biệt là ở vòng Playoff trụ hạng, 2 đội xếp cuối cùng sẽ chính thức xuống hạng, đội xếp cao nhất sẽ chính thức AN TOÀN, còn đội xếp thứ 3 (tương ứng với vị trí thứ 14) phải tiếp tục đá một vòng playoff nữa với đội vô địch vòng playoff của giải Hạng Nhất Bỉ (Challenger Pro).
Những người theo dõi bóng đá Bỉ nên cảm thấy biết ơn với thể thức hiện tại nếu biết rằng trước năm 2019, thể thức của giải Bỉ thậm chí còn điên rồ hơn hiện tại rất nhiều. Cụ thể là vòng Playoff tranh vé dự cúp châu Âu hay còn gọi là Europa League Playoff. Sau khi kết thúc Regular season, 6 đội xếp đầu tiên sẽ dự Championship Playoff tranh chức vô địch, đội xếp thứ 16 chính thức xuống hạng, còn các đội từ thứ 7 tới 15 đá tiếp Europa League Playoff cùng với 3 đội xếp thứ 2, 3, 4 ở giải Hạng Nhất Bỉ. Điều này có nghĩa là một đội bóng xếp thứ 4 ở giải Hạng Nhất vẫn có cơ hội đại diện cho Bỉ dự Europa League mùa sau.
Sự điên rồ vẫn chưa dừng lại ở đây. 12 đội bóng này, bao gồm 9 đội ở giải vô địch quốc gia và 3 đội hạng nhất, được chia thành 2 bảng, đá vòng tròn 2 lượt (lưu ý là ở vòng này các đội đều bắt đầu bằng 0 điểm, nghĩa là điểm số từ Regular season không còn ý nghĩa). 2 đội nhất 2 bảng sẽ gặp nhau trong trận chung kết của Europa League Playoff. Đội thắng trận này lại đá tiếp với đội xếp thứ 4 ở Championship Playoff để xác định chủ nhân chiếc vé dự Europa League mùa kế tiếp.
Nghe qua thì có vẻ rất hấp dẫn, và có phần lãng mạn bởi thể thức này có thể tạo ra những câu chuyện cổ tích từ những đội bóng tí hon, vượt qua hàng loạt đội bóng hạng cao hơn để đá cúp châu Âu.
Tuy nhiên, sẽ có trường hợp éo le xảy ra là một đội bóng vượt qua hàng chục trận đấu phức tạp, khó khăn của rất nhiều vòng Playoff khác nhau nhưng lại vẫn không đủ điều kiện về cơ sở vật chất hay tài chính để được UEFA công nhận dự Europa League?
XEM THÊM: Thể thức thi đấu mới của UEFA Champions League có gì đặc biệt?
